Kamis, 05 November 2015

Dasanama

DASANAMA

Apakah dasanama itu? Dasanama adalah kata lain yang mempunyai arti atau makna sama. Dalam bahasa Indonesia disebut persamaan kata atau sinonim.

Menurut asal katanya, dasanama terbentuk dari kata "dasa" artinya sepuluh, dan "nama" (baca:nomo) artinya asma atau nama. Namun tidak lantas setiap kata memiliki dasanama sejumlah sepuluh kata. Berikut dasanama yang dapat kami tulis:
Abang : rekta, abrit, mirah.
Aku : Amba, ingong, ingwang, ulun, ingsun, kawula, patikbra, manira, robaya.
Allah : Hyang Widhi, Hyang Manon, Hyang Maha Kawasa, Hyang Maha Asih, Hyang Maha Agung, Hyang Murbeng Jagad, Hyang Maha Adil, Hyang Akarya Jagad, lsp.
Alus : mardu, mardawa, tanu.
Ambegan : napas, huswa, swasa, huswasa.
Anak : suta, sunu, siwi, atmaja, putra, weka, tanaya.
Angin : riwut, bajra, sindhung, bayu, samirana, wirayang.
Asor : dana, sudra, ina, nistha, papa.
Ati : tyas, driya, prana, kalbu, nala, galih, wardaya.
Awak : salira, sarira, badan, lingga, angga, dhiri, raga, tubuh.
Awan : rahina, rina, siyang.

Bagus : sigit, pekik, respati, jenthara.
Banyu : tirta, we, her, warih, sindu, jahnawi, udaka, jala, ranu.
Bapa : rama, yayah, sudarma, bapak.
Becik : tarma, adi, luhung, yogya, endah, edi, peni.
Beda : benten, waneh, beneh, seje, liya, pae.
Bengi : ratri, dalu, wengi.
Bojo : garwa, somah, semah, kucumbi, kalulut.
Bumi : bantala, pratala, kisma, pratiwi, buwana, mandhala.
Bungah : gembira, wijah, enggar, girang, lalita, trustha, harsaya, seneng.

Cangkem : lisan, tutuk, nana, waktra, cocot.
Dhampar : amparan, padmasana, singangsana, palangka, patarana.
Dhewe : priyangga, juga, anggana, pribadi.
Dhuwit : arta, ardana, picis.
Dina : ari, wara.
Emas : kencana, rukma, rukmi, jene, lancana.
Endah : raras, senen, resmi, listya, wicitra.
Gawe : yasa, karya, kardi, karti, kirtya.
Geni : latu, api, agni, dahana, brama, pawaka, bahni.
Gulu : jangga, tenggak, lungaya.
Gunem : wuwus, wacana, wicara, ujar, sabda, ngling.
Gunung : wukir, ardi, giri, ancala, arga, parwata, prabata, aldaka, meru.

Ibu : bitung, biyang, wibi, umi, rena, puyengan.
Ijo : wilis, ijem.
Ilat : lidhah, jihwa.
Inten : retna, sotya, nila, kumala, manik.
Ireng : langking, kresna, cemeng.
Irung : grana, nasika, parsana.
Jagad : buwana,alam, ndonya, marcapada, janaloka, manuswapada.
Jeneng : asma, aran, nama, wewangi, kekasih, jejuluk, peparab, awasta, sesilih, bebisik, tengeran, sambat.
Kabeh : sanggya, sagung, sawegung, sadarum.
Kasmaran : kasemsem, kayungyun, kedanan, gandrung, wuyung, wulangun, turida.
Katon : kawistara, kawuryan, kawangwang, ketok, kasatmata, keksi, kengis.
Kaya : kadya, kadi, lir, pindha, yayah, pendah.
Kembang : kusuma, puspa, puspita, sekar, sari, padma.
Keris : curiga, dhuwung, wangkingan, katga, suduk, patrem.
Kondhang : miswuwur, kaloka, kawentar, kasura, kasub, kongas, komuk, kombul, kajanapriya kaonang-onang.
Kongkonan : duta, caraka, cundaka, gandhek.
Kulit : kusika, kumara, carma.
Kuning : pita, jenar, punar, gadhing.
Kuping : talingan, karna, karni.

Lambe : lathi, bibir, kalpija
Lan : lawan, kalawan, kalayan, tuwin, saha, miwah, sarta, myang.
Lanang : priya, jalu, jaler, kakung.
Langit : akasa, awiyat, tawang, dirgantara, gegana, antariksa, jumantara, ambara.
Lara : sakit, gerah, wikara, rapuh, roga, agring, marana.
Layang : nawala, kintaka, pustaka, patra, walgita, wilapa, serat.
Lawang : wiwara, dwara, kori, konten.
Lintang : kartika, taranggana, bintang, wintang, sasa, sudama.
Lunga : mentar, mendra, linggar, anis, angles.
Lungguh : lenggah, sila, satata, pinarak.
Mata : mripat, aksa, eksi, soca, caksa.
Mati : lalis, lena, palastra, antaka, pralaya, murud, seda, pejah.
Nalika : kala, rikala, tatkala, duk.
Nganggit : angripta, angrumpaka, anggubah, anukarta, anggupita, nawunggita.
Nyembah : ngaraspada, mangestupada, mangarcana.
Nyunggi : ngemban, mundhi, nuhun.

Pakurmatan : pangastawa, astuti, panakrama, kastawa.
Pamulangan : pawiyatan, pracabakan, kartawaran.
Panengah: pamadya, pamade, wirun.
Pangan : bukti, boja, baksa, boga.
Pangarep : pangajeng, pangarsa, pangayun, pramuka, pramugari, kretawadana.
Paturon : pagulingan, papreman, tilam, gupit.
Paweh : wilasa, nugraha, parman, pitedhan.
Pinter : nimpuna, widagda, guna, putus, wicaksana, wignya, lebda, limpat.
Pitutur : warsita, warah, wursita, darma, wasita, wuruk.
Prawan : rara, kenya, dara.
Putih : seta, dawala, pethak, pingul.
Rai : pasuryan, praupan, muka, wadana.
Ratu : aji, dipa, raja, nara, narendra, nararya, naranata, buminata, maharaja, prabu.
Rembulan : wulan, sasi, candra, badra, basanta, kirana, soma, sitaresmi, sitakara, sasadara.

Sadulur : kadang, warga, wandawa, sudara, jalu, sadherek.
Sagara : samudra, jalanidhi, jaladri, tasik, udadi, saganten.
Sandhangan : panganggo, busana, agem-ageman, wastra.
Sikil : suku, pada, samparan, sampeyan.
Sirah : murda, mustaka, utamangga, kumba, kepala, ulu, thothok, pathak, endhas, raksi.
Slamet : sugeng, basuki, rahayu, raharja, yuwana.
Srengenge : rawi, radite, raditya, bagaskara, surya, arka, bagaspati, pratanggapati.
Tangan : asta, lungayan, buja, bujaka.
Turu : guling, nendra, mrem, tilem, sare.
Tuwa : wredha, sepuh, jimbun.
Untu : denta, danta, waja, udaka.
Wadon : wanita, dyah, juwita, wanodya, pawestri, dayinta, rini, putri.
Wangi : amrik, arum, sumrik
Waras : saras, mari, waluya, pulih, dhangan
Wektu : wayah, wanci, wekdal, kala, mangsa, ungsum.
Weruh : anon, uninga, wikan, upiksa, upiksi, udani, wrin.
Weteng : padharan, garba, udara.
Wong : tiyang, jalma, janma, nara, jana, manungsa, manusa, manuswa.

Tidak ada komentar:

Posting Komentar